Bijlage 10 Inrichting en uitgangspunten risicomanagement

Het risicomanagement is binnen ROCvA-F een relevante pijler voor de realisatie van onze strategische doelen. Het structureert de beheersing van de risico’s die de realisatie van onze doelstellingen kunnen beïnvloeden. Belangrijke onderdelen zijn de bepaling van de risicobereidheid, het risicoprofiel en het in kaart brengen, classificeren, beheersen en evalueren van de risico’s.

Risicomanagement is geen doel op zich, maar een belangrijk middel om onze onderwijskwaliteit te waarborgen en onze doelen te bereiken. Daarnaast draagt risicomanagement bij aan het vergroten van het adaptief vermogen We anticiperen op veranderingen en trends in de maatschappij als geheel en de Metropoolregio Amsterdam en in het onderwijs specifiek. Risicomanagement draagt eraan bij onze onderwijsreputatie te beschermen. Het vergroot de weerbaarheid van het ROCvA-F, doordat geanticipeerd wordt op mogelijke risico’s en het waarborgt de stabiliteit. Ook draagt risicomanagement eraan bij dat wij (steeds opnieuw) voldoen aan wet- en regelgeving (o.a. Inspectie van het Onderwijs, OC&W en wet AVG). Het helpt bij het identificeren van inefficiënte processen, onnodige uitgaven en mogelijke verliezen. Door deze zaken aan te pakken, worden kosten bespaard, financiële prestaties verbeterd en daardoor is meer financiële armslag beschikbaar voor het onderwijs. Tenslotte sluit risicomanagement aan bij de governance.

Inrichting en uitgangspunten risicomanagement

Risicomanagementbeleid en borging risicomanagement
Eind 2023 is het risicomanagementbeleid herijkt en vastgesteld door de Raad van Bestuur. Hierin zijn o.a. de inrichtingsprincipes en governance (taken en verantwoordelijkheden) opgenomen. In 2024 zijn door gehele organisatie sessies gehouden om deze inrichtingsprincipes en de governance met elkaar te doorleven. Daarnaast zijn vervolgstappen gezet in het meerjarig plan ‘Inrichting implementatie en borging risicomanagement 2023-2025’. Doelstelling van dit plan is het succesvol inrichten, implementeren en borgen van integraal risicomanagement, zowel qua structuur als cultuur. 2024 heeft daarbij in het teken gestaan van de implementatie- en borgingsfase. Zo is een periodieke voortgangsrapportage risicomanagement opgesteld, als stuurmiddel voor de Raad van Bestuur en zijn vervolgstappen gezet in de werking van het risk control framewerk voor operationele risico’s.

Risicobereidheid
Risicobereidheid is de mate waarin we bereid zijn risico’s te nemen om onze doelstellingen te behalen. We onderscheiden daarbij strategische risico’s, tactische risico’s en vijf categorieën aan operationele risico’s. Bij een lage risicobereidheid accepteren we geen of nauwelijks risico’s. Dit heeft tot gevolg dat relatief meer beheersmaatregelen worden ingezet. Bij een neutrale of hogere risicobereidheid accepteren we meer risico’s en zullen daardoor relatief minder beheersmaatregelen worden ingezet. De risicobereidheid hangt samen met het risicoprofiel en de financiële impact van de gevolgen van de risico’s. Conform het risicomanagementbeleid heeft de Raad van Bestuur, voorafgaand aan de totstandkoming van de begroting, de risicobereidheid opnieuw vastgesteld.

Risicoprofiel
Onze strategische koers varen we aan de hand van ons kompas. De kern van dit kompas is de belofte die wij doen aan onze studenten: “…Iedere student ontwikkelt zich blijvend vakmatig én als individu, om te leren over zichzelf, elkaar en de samenleving, om zo te groeien naar een duurzame plek op een dynamische arbeidsmarkt en in de Metropoolregio Amsterdam…”. Hierbij past een behoedzame houding (laag/neutraal) ten aanzien van risico’s. Op onderdelen is een minder behoedzame opstelling nodig/wenselijk (neutraal/offensief) om, binnen de ruimte van de geldende wet- en regelgeving, datgene wat de maatschappij van ons verwacht, waar te maken. De door de Raad van Bestuur vastgestelde risicobereidheid en het risicoprofiel komen in onderstaande tabel tot uitdrukking.

Tabel Risicoprofiel
Risicocategorie		Risicobereidheid	Toelichting
I. Strategisch		Neutraal/offensief	Om strategische doelen te realiseren zal soms scherper aan de wind gevaren moeten worden. Dit vraagt een gezonde balans tussen kansen benutten en risico’s nemen.
II. Tactisch		Neutraal	Vormt de schakel tussen strategische en operationele doelen door een optimale inrichting van de interne organisatie (beleid, leiderschap, medewerkers, processen en middelen). Ook dit vraagt een gezonde balans tussen kansen benutten en risico’s nemen.
III. Operationeel
	Onderwijs en onderwijs onder-steunende processen	Laag	ROCvA-F streeft naar het waarborgen van de onderwijsuitvoering en onderwijskwaliteit en naar een effectieve en efficiënte bedrijfsvoering, gericht op realisatie van strategische en operationele doelstellingen. Risico’s die realisatie in gevaar brengen, worden gemonitord en aantoonbaar beheerst.
	Financieel	Laag	Financiële continuïteit is een randvoorwaarde om zelfstandig te ondernemen en mag in geen geval in gevaar komen. Het ROC houdt zich aan de minimale ratiowaarden van het Ministerie van OCW en hanteert strengere interne streefwaarden.
	Compliance & Wet- en regelgeving	Laag	ROCvA-F streeft ernaar te voldoen aan alle wet- en regelgeving die van toepassing is.
	Informatiebeveiliging	Laag	De toenemende afhankelijkheid van internet en informatie uitwisseling betekent dat cyber security, informatiebeveiliging en privacy hoog op de agenda staan. Indien deze niet goed worden beheerst, brengt dit onacceptabele risico's met zich mee en komt de continuiteit van het onderwijs in gevaar.
	Fraude	Laag	ROCvA-F hanteert een zero tolerance beleid t.a.v. fraude. Bij mogelijke fraudesignalen wordt altijd actie ondernomen.

Ons strategisch risicomanagement richt zich op het beheersen van die risico’s die invloed hebben op het behalen van onze strategische ambities en doestellingen. Daarbij gaat het om externe factoren, zoals demografische, economische, sociaal-culturele, technologische, ecologische en politieke factoren. In jaarplannen en strategiekaarten van de organisatieonderdelen zijn kansen en bedreigingen (‘de strategische risico’s’) benoemd.

In ons tactisch risicomanagement kijken we naar interne factoren (‘sterktes en zwaktes’) die invloed hebben op de kwaliteit van de interne organisatie (beleid, leiderschap, medewerkers, processen en middelen) in combinatie met de risico’s die we lopen. Deze risico’s zijn in de jaarplannen en strategiekaarten in kaart gebracht.

Het operationeel risicomanagement richt zich op de beheersing van risico’s voortvloeiend uit de onderwijsuitvoering en onderwijs- en onderwijsondersteunende processen. De processen zijn het startpunt voor de identificatie van deze risico’s. Eventuele maatregelen worden in het betreffende proces getroffen.