Jaarverslag 2024

Deel deze pagina op

Bijlage 8 Duurzaamheid bij het ROC van Amsterdam: een ESG-rapportage

Het ROC van Amsterdam-Flevoland (ROCvA-F) zet zich in voor een duurzame toekomst. Onze ambitie is om studenten op te leiden tot bewuste burgers en professionals die bijdragen aan een duurzamere samenleving. Tegelijkertijd willen we als organisatie zelf het goede voorbeeld geven door onze ecologische footprint te verkleinen en duurzaamheid structureel te verankeren in ons beleid en dagelijks handelen.

Om transparant te rapporteren over onze duurzaamheidsprestaties, verantwoorden wij op basis van ESG Environmental, Social & Governance. Deze internationale manier van verantwoorden, wordt ook gebruikt in de nieuwe Europese richtlijn voor duurzaamheidsrapportages (CSRD). Hoewel wij niet wettelijk CSRD-plichtig zijn, sluit dit aan bij onze strategische en sectorale ambities en zetten we met deze rapportage een eerste stap in deze richting.

In 2024 voerden we een eerste light versie van een materialiteitsanalyse39 uit om de belangrijkste duurzaamheidsthema’s te bepalen. Vanuit een gap analyse identificeerden we ontwikkelpunten, zoals het werken met concrete doelstellingen en targets. Dit heeft onze aandacht in 2025. Deze Environmental, Social & Governance (ESG)-rapportage biedt inzicht in onze huidige prestaties en toekomstige plannen.

Deze ESG-rapportage geeft inzicht in hoe onze organisatie presteert op drie hoofdgebieden in:

  • Environmental (milieu): de impact van onze organisatie op het milieu – zoals CO₂-uitstoot, energieverbruik en duurzaamheid in onderwijs.

  • Social (sociaal-maatschappelijk): hoe we zorgen voor mensen binnen en buiten de organisatie; denk aan inclusie, studentenwelzijn, sociale veiligheid en gelijke kansen.

  • Governance (goed bestuur): hoe we duurzaamheid verankeren in beleid, integriteit en samenwerking met onze omgeving, inclusief strategische sturing en transparantie.

In 2024 voerden we een eerste materialiteitsanalyse[39] uit om de belangrijkste duurzaamheidsthema’s te bepalen en identificeerden we ontwikkelpunten, zoals het werken met concrete targets. Deze Environmental, Social & Governance (ESG)-rapportage biedt inzicht in onze huidige prestaties en toekomstige plannen.
 
 Onderstaande infographic geeft een overzicht van de materiele thema’s waarover wij rapporteren. Per thema belichten we:

  • Waarom het thema voor ons materieel is (relevant en van betekenis),

  • Wat ons beleid is,

  • Welke acties we uitvoeren,

  • En één of meer praktijkvoorbeelden


ESG rapportage

Environmental

  • CO2 footprint

  • Duurzaamheid in onderwijs

Social

  • Inclusie 

  • Sociale en fysieke gezondheid

Governance

  • Zakelijk gedrag en integriteit

  • Verankering duurzaamheid in de bedrijfscultuur

Figuur 1: ESG-rapportage ROCvA-F 2024

1. Environmental

Binnen het onderdeel Environmental rapporteren we over onze ecologische impact en onze ambities om die te verkleinen. We richten ons daarbij op onze CO₂-uitstoot (duurzame mobiliteit, circulaire inkoop en de verduurzaming van onze gebouwen). Ook duurzaamheid in het onderwijs valt hieronder: we leiden studenten op tot toekomstmakers die bijdragen aan een duurzame samenleving.

1.1 CO₂ footprint

Waarom is dit een materieel thema voor ons?
De CO₂-uitstoot van het ROCvA-F is een relevant thema voor ons vanwege onze schaalgrootte. We sturen op onze totale CO₂-uitstoot vanuit drie kerngebieden:

  • Huisvesting – Verduurzaming van gebouwen en energiebesparing.

  • Goederen en diensten – Duurzaam inkoopbeleid en circulaire economie.

  • Mobiliteit – Stimuleren van duurzame reisopties voor studenten en medewerkers.

We meten en monitoren onze voortgang met tools zoals een dashboard.

Beleid
Verduurzaming van gebouwen:
Onze vastgoedportefeuille is verantwoordelijk voor 21% van onze totale CO₂ footprint. Daarom zetten we ons actief in voor energiebesparing en duurzaamheid binnen de vastgoedportefeuille. Wij streven ernaar een voortrekkersrol te vervullen en onderschrijven de doelen van de MBO Raad: ten minste 55% CO₂-reductie in 2030 en 95% in 2050. In 2024 is de CO₂-footprint van al onze gebouwen in kaart gebracht.

Duurzaam inkoopbeleid:
Onze goederen en diensten behelzen 60% van onze totale CO₂-footprint. Onze inkoop en contractmanagement heeft invloed op de duurzame inrichting hiervan. Daarom is in 2024 ons inkoopbeleid geactualiseerd en door de Raad van Bestuur goedgekeurd. Het ROCvA-F omarmt net als de MBO raad de door de VN in 2015 opgestelde Sustainable Development Goals (SDG) als middel om duurzaamheid toe te passen. De afdeling inkoop speelt een sleutelrol in de transitie naar een circulaire economie. Op de aanbestedingskalender wordt per aanbesteding vooraf bepaald welke SDG’s van toepassing kunnen zijn voor de gunningscriteria. Door middel van de handleiding KPIs Duurzaamheid in aanbestedingen en contracten wordt uniformiteit in metingen gewaarborgd. Er is aandacht voor Maatschappelijk Verantwoord Inkopen door bij iedere aanbesteding duurzaamheid voor 20% mee te bij het opstellen van de gunningscriteria.

Bevorderen van duurzaam reizen[40]:
Onze reisbewegingen zorgen voor 18% van onze totale CO₂ footprint daarom zetten we in op een duurzamer mobiliteitsbeleid voor onze medewerkers. Om onze footprint terug te dringen hebben we aangescherpt beleid op onze OV-reizen en fietsplan. Voor studenten en medewerkers die internationaal reizen voor Erasmus+ projecten zijn richtlijnen duurzaam internationaal reizen ingevoerd dat zich richt op minder vliegbewegingen, meer reizen met de trein en CO2 compensatie door middel van een financiële bijdrage aan duurzaamheidsprojecten..

Onze CO₂ footprint
Onze gehele CO₂-uitstoot monitoren we sinds 2023 en bestaat uit directe uitstoot van gebouwen en vervoer, het gebruik van energie, en de impact van zaken als inkoop, reizen en afval.

Figuur 2. Vergelijking van de carbon footprint van ROCvA-F in 2023 en 2024.

In 2024 bedroeg de carbon footprint van ROCvA-F 25.596 ton CO₂-equivalent. Zoals te zien is in figuur 1, is dit iets lager dan in het voorgaande jaar (-2%). Tussen de twee jaren is een significante vermindering van energie gerelateerde effecten te zien, wat grotendeels te danken is aan het feit dat er groene stroomcontracten zijn aangenomen op de eigen locaties en voor de VovA scholen. Terwijl de effecten van energieverbruik met 47% zijn afgenomen, zijn de effecten van de aankoop van goederen en diensten met 38% toegenomen. Dit komt vooral doordat er in 2024 44% meer is uitgegeven aan bouw- en renovatieactiviteiten vergeleken met 2023, en 32% meer is uitgegeven aan ICT-goederen en diensten, gecombineerd met het verkrijgen van meer inzicht in de impacts van de specifieke ICT-goederen die werden gekocht.

Figuur 3. Verdeling van de 2024 carbon footprint van ROCvA-F over de verschillende impact categorieën.

Figuur 2 laat zien in welke mate verschillende activiteitencategorieën hebben bijgedragen aan de CO₂-footprint van het ROCvA-F in 2024. Veruit de grootste bijdrage is de aankoop van kapitaalgoederen, goed voor 45% van de totale emissies, waarvan 50% te wijten is aan de eerdergenoemde bouw- en renovatieactiviteiten en 10% aan de aankoop van ICT-goederen. De op één na grootste bijdrage aan emissies is het woon-werkverkeer van het personeel (15%), gevolgd door de aankoop van niet-kapitaalgoederen en -diensten (15%). Binnen de emissies van niet-kapitaalgoederen en -diensten zijn de meeste afkomstig van de aankoop van ICT-diensten (28%), catering (18%) en water (6%). Energieverbruik van gehuurde locaties draagt ​​ook bij aan een aanzienlijk deel van de totale emissies van ROCvA-F met 15%. De impact van energieverbruik is hoger op de gehuurde locaties dan op de eigen locaties omdat er een conservatieve schatting is gemaakt, vanwege beperkte gegevens over hun werkelijke verbruik en gebrek aan inzicht in de vraag of er groene stroomcontracten zijn. Alle andere impactcategorieën dragen 4% of minder bij aan de totale CO₂-voetafdruk, zoals te zien is in Figuur 2.

Overzicht selectie van acties 

  • Verduurzaming van ons vastgoed is vastgelegd in een meerjarenonderhoudsplan, dat aansluit op de VN-duurzaamheidsdoelen. Voor elk gebouw is een duurzaamheidsplan inclusief routekaart opgesteld met een planning van maatregelen tot 2029. Dashboards monitoren de voortgang en de jaarlijkse uitvoering. We verduurzamen onze schoolgebouwen door energiezuinige maatregelen zoals LED-verlichting, zonnepanelen en betere isolatie.
    Vanuit onze huisvestingsportefeuille bedraagt in 2024 de berekende CO₂-besparing 35% ten opzichte van 2018, vergelijkbaar met de opnamecapaciteit van circa 29 hectare bos. Deze besparing sluit aan bij de doelstellingen uit de routekaart richting 2030 en 2050.

  • In ons inkoopbeleid is duurzaamheid, naast de gunningscriteria prijs en kwaliteit, als apart gunningscriterium meegenomen met een minimaal percentage van 20%. Tijdens het opstellen van de aanbestedingsstrategie wordt dit uitgewerkt in een paragraaf duurzaamheid. Daarnaast is een beoordelingsmethodiek ontwikkeld om MVOI beter meetbaar te maken in aanbestedingen.

  • We stimuleren het gebruik van OV en de fiets onder studenten en medewerkers. Medewerkers kunnen gebruik maken van een door het ROCvA-F verstrekte business card voor het OV. Tevens is het bedrag voor het fietsenplan voor medewerkers verhoogd. Op de langere termijn wordt gekeken naar een breder pakket van mobiliteitsmaatregelen zoals bijvoorbeeld een hogere vergoeding voor lopen en fietsen, betere faciliteiten voor het fietsgebruik en eventueel een lagere vergoeding voor parkeerkosten. Voor internationale reizen hanteren we de volgende uitgangspunten: reizen met de trein voor een afstand tot 700 km te bereiken binnen 8 uur, zoveel mogelijk digitaal wat digitaal kan en als er toch wordt gevlogen, wordt CO₂ compensatie toegepast. Hier kan voor worden gekozen bij het boeken van een vliegticket. Er wordt dan een bijdrage geleverd aan verschillende duurzaamheidsprojecten.

Voorbeeld uit de praktijk
Op het dak van MBO College Westpoort zijn 670 zonnepanelen geplaatst. De installatie levert nu duurzame energie en draagt bij aan de CO₂-reductiedoelstelling van ROCvA-F. Het project is onderdeel van het duurzaamheidsprogramma, gericht op 55% CO₂-reductie in 2030.

1.2 Duurzaamheid in onderwijs

Waarom is dit een materieel thema voor ons?
Klimaatverandering vraagt om nieuwe manieren van denken en handelen, met zorg voor mens en aarde. Innovaties zijn cruciaal voor duurzamer produceren en consumeren. De mbo’er speelt hierin een sleutelrol. Door duurzaamheid in het curriculum op te nemen, helpen we studenten zich aan te passen aan een veranderende maatschappij en duurzame keuzes te maken. Het zien van mbo’ers als toekomstmakers versterkt hun positie en versnelt de overgang naar een duurzame toekomst.

Beleid
We leiden studenten op tot burgers en professionals die bijdragen aan een duurzame samenleving. Daarom geven we duurzame trends en innovaties een plek in het curriculum, met speciale aandacht voor sectoren die een rol spelen in transitieopgaven zoals techniek, bouw, textiel, voeding, luchtvaart en handel. Naast aanleren van technische vaardigheden richten we ons ook op het meegeven van competenties die van belang zijn om een positieve rol te spelen in verandering ten behoeve van een duurzame toekomst. Challenge based learning is hierin een opkomende werkvorm.

Overzicht selectie van acties 

  • Verschillende opleidingen integreren duurzaamheid als rode draad in hun curriculum. Voorbeelden zijn opleidingen zoals Mode, Plant-based Chef en Vegan Patissier.
     Het Green Office heeft een keuzedeel ‘Duurzaamheid in Beroep’ ontwikkeld, gebaseerd op de SDG's, en studenten geven SDG-lessen aan zowel medestudenten als medewerkers.

  • Challenge-based learning wordt toegepast in fieldlabs om samen met het werkveld duurzame oplossingen te ontwikkelen.

  • Vanuit de groeifondsen is er een netwerk van publiek-private samenwerkingen met als doel om circulariteit in het curriculum te borgen en om projectsamenwerking tussen studenten mbo, hbo, wo en bedrijven te versterken. Hierdoor worden duurzame skills in het curriculum geïntegreerd. Studenten werken aan duurzaamheidsvraagstukken in diverse fieldlabs.

Voorbeeld uit de praktijk
In april 2024 namen veertig mbo- en hbo-studenten en Young Professionals deel aan Sail for the Future, een praktijkgerichte zeilweek rond duurzaamheidsvraagstukken. Tijdens de tocht werkten zij aan concrete oplossingen voor bedrijven, die zij presenteerden tijdens het afsluitende event. Het project droeg bij aan meer bewustzijn en praktische inzichten rond duurzaamheid bij zowel studenten als bedrijven.

2. Social

Het onderdeel Social gaat over de manier waarop we bijdragen aan een inclusieve, veilige en gezonde leer- en werkomgeving. We vinden het belangrijk dat iedereen zich welkom voelt en gelijke kansen krijgt, zowel studenten als medewerkers. We investeren in welzijn, begeleiding, diversiteit en sociale veiligheid; voorwaarden voor goed onderwijs en persoonlijke groei.

2.1 Diversiteit en inclusie

Waarom is dit een materieel thema voor ons?
Het ROCvA-F is een mbo instelling waarbinnen een rijkdom aan culturen samenkomen, samen studeren en samen werken. Studenten en medewerkers moeten zich binnen het ROCvA-F thuis en veilig voelen. Iedereen moet fysieke, digitale en sociale inclusie ervaren en bewust, kennisrijk en handelingsbekwaam zijn op dit gebied.

Beleid
Inclusief denken en handelen moet in alle colleges en diensten vanzelfsprekend zijn. Dit is de belofte die we hebben gedaan en via het kennisnetwerk willen waarmaken bij alle colleges. Inclusie betekent dat we rekening houden met verschillen tussen mensen (cultureel, neurologisch, religieus, fysiek, enz.) en zo ingericht zijn dat iedereen zichzelf kan zijn (sociale veiligheid, thuisgevoel), zich welkom voelt, zich in gelijke mate welkom en uitgenodigd voelt om mee te mogen doen. Studenten en medewerkers worden ondersteund in het ontwikkelen van bewustzijn, kennis en vaardigheden op het gebied van inclusie. Om dit te bewerkstelligen heeft het ROCvA-F een inclusiebeleid en staat de organisatie achter het Charter Diversiteit van de Sociaal Economische Raad. Inclusie is als dragend thema meegenomen in de Kwaliteitsagenda en de meerjarenstrategie.

Overzicht selectie van acties 

  • In een paar jaar tijd is er een grotere bewustwording en sensitiviteit rond het thema diversiteit en inclusie gekomen binnen de organisatie door het te agenderen als dragend strategisch thema. De meeste colleges zitten qua ontwikkelingen ergens tussen de bewustwordingsfase en co-creëren om met verschillende groepen hier concrete dingen in te doen. Zo is er een digitaal meldpunt ingesteld voor stagediscriminatie, wordt op veel locaties Paarse Vrijdag georganiseerd, en houden we op verschillende plekken Iftars om extra aandacht te besteden aan veiligheid en verbondenheid.

  • We werken toe naar een gedragsverandering (zoals inclusief lesgeven) en hebben daar veel verschillende projecten voor ingezet op verschillende plekken en niveaus met verschillende in- en externe deelnemers. Het Stagepact is hier een voorbeeld van. Zo is er op het gebied van inclusief werven een D&I scan uitgevoerd op alle arbeidsmarktcommunicatie, en een AI-tooling aangeschaft die adviseert op inclusieve vacatureteksten om een zo breed mogelijke groep sollicitanten aan te spreken. Daarnaast is er specifiek aandacht op sociale veiligheid en D&I bij leiderschapsprogramma’s om het handelingsvermogen op deze thema’s te vergroten.

Voorbeeld uit de praktijk
Op MBO College Amstelland organiseerden docenten Paarse Vrijdag om aandacht te geven aan seksuele- en genderdiversiteit. Het initiatief groeide in drie jaar uit tot een breed gedragen event dat bijdraagt aan gesprekken over acceptatie en inclusie. Daarnaast ontwikkelden zij een training voor docenten over LHBTQI+, gericht op het voeren van gesprekken over controversiële onderwerpen. De training wordt inmiddels breed ingezet binnen het ROCvA-F en ondersteunt een inclusieve leeromgeving.

2.2 Sociale en fysieke gezondheid

Waarom is dit een materieel thema voor ons?
Je sociaal en fysiek veilig voelen is voorwaardelijk om te kunnen leren. Bij sociale en fysieke gezondheid binnen het ROCvA-F gaat het om algeheel gezonde omstandigheden voor leerlingen, studenten en medewerkers. Veiligheid wordt gezien als een voorwaarde voor sociale en fysieke gezondheid. Ons streven is een omgeving waarbij medewerkers en studenten zich veilig en vitaal voelen binnen de organisatie.

Beleid 
Bij het ROCvA-F staat veiligheid en vitaliteit centraal. Binnen het onderwijs is het cruciaal dat medewerkers en studenten in een gezonde omgeving zich verder kunnen ontwikkelen. Daarom staat veiligheid en vitaliteit voorop in de HR strategie van 2022-2026 en is het een belangrijk thema in onze pedagogisch didactische aanpak. In de Kwaliteitsagenda staan heldere doelstellingen rondom Studentenwelzijn, toegankelijkheid en inclusie. Zie hiervoor Doelstelling 1.2: Versterken Studentenwelzijn, Veiligheid, Toegankelijkheid en Inclusie van de Kwaliteitsagenda

Overzicht selectie van acties 

  • Verzuimbegeleiding is versterkt met een nieuwe arbodienstverlener en workshops voor leidinggevenden over werkdruk en verzuim georganiseerd. Het werkdrukplan is geïmplementeerd en we hebben het Goede Gesprek format ontwikkeld om met medewerkers te praten over hun ontwikkelingen, ambities en vitaliteit.

  • Op het gebied van sociale veiligheid is er een implementatiegroep opgericht en zijn er vertrouwenspersonen aangewezen.

  • Er is een actief inclusienetwerk en studenten en medewerkers kunnen zich aansluiten bij diverse GSA’s.

  • We monitoren sociale veiligheid via de STO en de integrale veiligheidsmonitor en hebben een digitaal schoolveiligheidsplan geïmplementeerd.

  • Er is een kwalitatieve en veiligheidsanalyse uitgevoerd bij verschillende locaties.

Voorbeeld uit de praktijk
MBO College Almere heeft samen met medewerkers en studenten een Visie op Sociale Veiligheid ontwikkeld. Uit gesprekken bleek dat sociale veiligheid breed leeft en dat niet iedereen zich altijd veilig voelt. De visie biedt een gezamenlijk kader om te werken aan een sociaal veilig klimaat. Dit vraagt om blijvende aandacht en inzet van alle betrokkenen.

3. Governance

Onder Governance verstaan we hoe duurzaamheid is ingebed in onze organisatie, besluitvorming en samenwerking. We geven invulling aan goed bestuur, transparantie en integriteit, en sturen actief op impact. Duurzaamheid is een strategisch thema, verankerd in onze kwaliteitsaanpak en meerjarenstrategie. Zo zorgen we dat ambities werkelijkheid worden — samen met studenten, medewerkers en partners.

3.1 Zakelijk gedrag en integriteit

Waarom is dit een materieel thema voor ons?
De Raad van Bestuur onderschrijft de ’Code Goed Bestuur in het mbo’ (verwijzing verderop). Centraal hierin staan de waarden: verantwoordelijkheid, samenwerking, integriteit, openheid en lef. Deze vormen voor de Raad van Bestuur een vanzelfsprekende basis voor de wijze waarop belangen worden afgewogen en de koers wordt bepaald. ‘Betrouwbaar’ staat centraal in onze kernwaarden, om te zorgen dat we zorgvuldig blijven handelen, onze afspraken nakomen, en onze verantwoordelijkheid pakken.

Beleid
In ons beleid vestigen we aandacht op de kwaliteitscultuur binnen de organisatie. Het doorontwikkelen hiervan is onderdeel van onze meerjarenstrategie. Themaregisseurs zijn aangesteld binnen onze colleges om de belangrijke onderwerpen (zoals duurzaamheid en inclusie) verder te brengen. Een Strategisch Transitie Team is hierbij ingesteld om de thema’s Inclusie, Duurzaamheid en Sociale Innovatie te verbinden met de MBO colleges. De dialoog met onze stakeholder is cruciaal in onze strategische sturing.
 

Acties 

  • In de laatste maanden van 2024 is een start gemaakt met de ontwikkelingen van een verplichte e-learning over de integriteitscode. Naast het onderwerp integriteit zal hierin ook het voorkomen van mogelijke belangenverstrengeling aan de orde komen. De verwachting is dat deze in het eerste kwartaal van 2025 gereed zal zijn.

  • Om onze kernwaarde van betrouwbaarheid en integriteit te bewerkstelligen wordt er een impact dashboard ontwikkeld voor het meten en monitoren van de belangrijke thema’s binnen de organisatie. Dit zorgt voor een datagedreven monitoring van onze impact (impact huishouding). 

  • Colleges zijn getraind in het voeren van de dialoog met stakeholders d.m.v. kwaliteitstafels en peerreviews.

Voorbeeld uit de praktijk
Het programma Iedereen Binnen Boord richt zich op het terugdringen van uitval door sociale innovatie en samenwerking. Studenten leverden een actieve bijdrage via studentenarena's en kwaliteitstafels. In studentenarena's gaven zij docenten en beleidsmakers directe feedback over hoe het onderwijs aantrekkelijker kan worden. In kwaliteitstafels werkten studenten, docenten en praktijkbegeleiders samen aan verbetering van het onderwijs, met onder meer aandacht voor pluscoaching. Deze aanpak heeft geleid tot beter inzicht in de oorzaken van uitval en mogelijke oplossingen.

3.2 Verankering duurzaamheid in de bedrijfscultuur

Waarom is dit een materieel thema?
Zoals eerder aangegeven, is duurzaamheid een van de drie strategische pijlers van ROCvA-F. Wij vinden het belangrijk om duurzaamheid niet alleen toe te passen binnen de organisatie, maar ook actief over te dragen aan onze studenten.

Beleid
Duurzaamheid is verankerd in zowel ons onderwijs als onze bedrijfsvoering, met vaste themaregisseurs, heldere doelen en een continue dialoog over onze impact. Samenwerking met studenten, medewerkers en externe partners stelt ons in staat om in te spelen op maatschappelijke en regionale uitdagingen.

Acties 
In 2024 zijn het kennisnetwerk De Roergangers en een impactteam gestart om duurzaam denken en doen breed in de organisatie te stimuleren. Daarnaast benutten we samenwerkingen en externe financiering om ons onderwijs blijvend aan te laten sluiten op duurzame ontwikkelingen.

Voorbeeld uit de praktijk
In juni 2024 volgden 33 deelnemers uit colleges en diensten de in-company leergang Impact Gericht Werken. Tijdens vier trainingsdagen leerden zij werken vanuit impact en pasten dit direct toe op praktijkcasussen. De leergang leidde tot concrete verbeteringen, zoals de hogere kwaliteit van de strategiekaarten. Een vervolgtraject is in voorbereiding.

39 Een materialiteitsanalyse helpt ons scherp te stellen op de duurzaamheidsthema’s die écht van belang zijn voor onze strategie én voor onze omgeving.
40 Sinds 2018 monitoren we dit onderdeel. Dit sluit aan bij de wettelijke verplichting om energiebesparende maatregelen te nemen richting 2030 en 2050 (zie ook 6.1 Huisvesting).
Deel deze pagina op